Băng – Anna Kavan
Review sách hay – Băng là tiểu thuyết phản địa đàng ấn tượng Anna Kavan mang đến cho độc giả cách đây hơn nửa thế kỉ. Ra mắt lần đầu năm 1967, tác phẩm của tác giả người Anh là câu chuyện về 3 nhân vật chính được diễn ra trong bối cảnh hậu tận thế – khi băng giá sắp phủ kín trái đất. Trong chuyến hành trình đi tìm một cô gái, nhân vật “tôi” đã đi qua rất nhiều địa điểm, sự kiện khác nhau từ chiến tranh đến thảm họa sinh thái. Toàn bộ Băng là bức tranh hút mắt khiến người xem tưởng như vừa nhìn thấy rõ lại bỗng mờ ảo như chưa từng tồn tại.
Băng của Anna Kavan là cuốn tiểu thuyết phản địa đàng với bối cảnh hậu tận thế xoay quanh một thế giới đang dần bị bị bao trùm bởi băng giá. Khi thảm họa băng tuyết lan rộng khắp nơi và đe dọa đến sự sống còn của nhân loại cũng là lúc những xung đột liên tục bị đẩy lên cao vì những lợi ích cuối cùng. Nhân vật chính của Băng là nhân vật “tôi” – một người kể chuyện vô danh với hành trình đuổi theo một cô gái bí ẩn luôn mong manh và dễ tổn thương. Cô gái anh tìm kiếm và đuổi theo này luôn ở tình trạng bị giam cầm, kiểm soát bởi một nhân vật quyền lực (thường được gọi là Thống đốc). Từ đầu đến cuối tiểu thuyết, người kể chuyện bị ám ảnh bởi việc giải cứu cô gái và liên tục bị cuốn vào những sự hỗn loạn, bạo lực ở các đất nước cùng nguy cơ băng giá xâm chiếm thế giới.
Được đánh giá là một trong những tác phẩm tiểu thuyết trượt dòng ấn tượng, Băng có cốt truyện đứt đoạn với các chi tiết siêu thực, mơ hồ tạo nên một bầu không khí lúc nào cũng đầy lo âu và u ám. Tác phẩm của Anna Kavan không theo một tuyến thời gian nào rõ ràng mà biến đổi một cách thường xuyên, đột ngột giữa các cảnh và khung cảnh khác nhau. Sự thay đổi liên tục này khiến người đọc cảm nhận được nội tâm phức tạp, rối loạn của người kể chuyện. Cùng với những chuyển động mơ hồ đó, những vấn đề về chính trị, quyền lực, sự kiểm soát cũng như sự bất lực, tan rã liên tục được đặt ra. Sự soi chiếu vào nội tâm con người cùng những vấn đề của thế giới của bản thân trong một thế giới đầy khủng hoảng.
Trong tiểu thuyết Băng của Anna Kavan, có nhiều ẩn dụ phức tạp được sử dụng để truyền tải những ý nghĩa sâu xa về con người, xã hội, và tâm lý. Băng tuyết – trung tâm của câu chuyện là phép ẩn dụ cho sự tượng trưng cho sự lạnh lẽo, tê liệt, sự hủy diệt của thế giới và con người. Sự xâm lấn của băng cũng là sự xâm lấn của lạnh nhạt, vô cảm và sự cô lập trong các mối quan hệ cá nhân và xã hội. Mỗi bước chuyển của băng cũng là là mỗi giây phút cảm giác hoang mang, tuyệt vọng tiến đến với con người. Trong khi đó, nhân vật nữ bí ẩn bị kiểm soát, săn đuổi, áp bức lại đại diện cho tâm hồn mong manh, yếu đuối và dễ bị tổn thương. Cô gái – vừa là thứ nằm trong sự kiểm soát của phái mạnh, của quyền lực nhưng cũng là điều gì đó mơ hồ và không thể nắm chắc. Cuối cùng là Thống đốc – nhân vật nắm quyền lực thống trị đối với mọi đối tượng chính là đại diện cho những thế lực kiểm soát trong xã hội. Sự quen thuộc và đôi khi suy nghĩ mơ hồ người kể chuyện và nhân vật Thống đốc là một khiến cho độc giả cảm thấy sự xung đột nội tâm của chỉ một người. Hành trình tìm kiếm và giải cứu cô gái của người kể chuyện có thể được xem như hành trình soi chiếu lại chính bản thân anh ta. Ở đó có khi là sự sợ hãi, trốn tránh hay có khi là tàn nhẫn, muốn bỏ cuộc.
Trong Băng của Anna Kavan, ta không chỉ thấy rối rắm bởi tâm lý con người mà còn cảm nhận sự mơ hồ, rối loạn của thời gian và không gian. Bạn không cần phải chờ đợi qua mỗi chương để có sự thay đổi mà những bối cảnh không gian liên tục được xếp chồng lên nhau. Sự thay đổi không có quy luật này như thể hiện tâm lý bất ổn, vô định và không thể kiểm soát của nhân vật kể chuyện. Kết hợp với phong cách viết siêu thực và cấu trúc cốt truyện không tuyến tính của Anna Kavan, tràn ngập trong Băng là sự mờ ảo nhưng đầy ấm ảnh, mê hoặc.
Với Băng, Anna Kavan đã mang đến độc giả một tác phẩm với nhiều tầng ý nghĩa đan xen và đầy cảm xúc. Sự tan rã, sụp đổ của thế giới, sự bất lực và tuyệt vọng trong nội tâm con người, sự kiểm soát và quyền lực xuất hiện mọi lúc và môi trường đang đi đến con đường bị hủy diệt. Rồi đến một lúc nào đó, ranh giới giữa thực và ảo sẽ trở thành nơi để con người trốn tránh thay vì đối mặt với những gì trước mắt.
Băng là cuốn sách khó đọc nhưng mang đến cảm giác khai mở trong tâm trí con người và sự trầm trồ về những trang sách cách đây hơn nửa thế kỷ nhưng như đang nói về thế giới hiện tại. Đây cũng được coi là một tác phẩm phản ánh nội tâm phức tạp của Anna Kavan và những cuộc đấu tranh cá nhân của chính tác giả. Sự kết hợp giữa hiện thực và siêu thực trong tác phẩm phản địa đàng tạo nên một thế giới vừa lôi cuốn vừa ám ảnh với mọi độc giả.
Vui lòng ghi rõ nguồn trang review sách khi sử dụng nội dung trong bài viết.
