Ghi chép dưới hầm – Fyodor Dostoevsky
Ghi chép dưới hầm là tác phẩm của nhà văn Nga Fyodor Dostoevsky (1821-1881) được xuất bản lần đầu vào năm 1864. Nội dung cuốn sách kể về một nhân vật vô danh, sống trong một căn phòng nhỏ dưới lòng đất tại Saint Petersburg đã ghi chép về những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình. Ghi chép dưới hầm từng được triết gia người Mỹ gốc Đức Walter Kaufmann đánh giá là “tác phẩm về chủ nghĩa hiện sinh tuyệt vời nhất từng được viết”.
Được coi là một trong những người tiên phong trong văn học tâm lý và văn học hiện thực, Fyodor Dostoevsky mang đến cho độc giả cái nhìn sâu sắc về bản của con người. Những tác phẩm của ông thường đi sâu vào các chủ đề như tội lỗi, tôn thờ, sự tồn tại và đi cùng với đó là những câu hỏi triết học thách thức tâm trí của độc giả được đặt ra. Ghi chép dưới hầm là cuốn sách mỏng và cũng là “chướng ngại vật” độc giả nên gặp phải một lần để tìm ra những câu trả lời cho mình. Dưới đây là vài dòng ghi chép của tôi sau khi đọc tác phẩm này của Fyodor Dostoevsky. Có lẽ một ngày nào đó đọc lại tác phẩm, sự sáng tỏ sẽ thay thế cho những câu chữ mơ hồ dưới đây.
Với những cuốn sách như Ghi chép dưới hầm, tôi thường ở trạng thái hơi mơ hồ khi đọc. Nghĩa là tôi biết trong đó chắc chắn có điều gì đó cho mình tìm kiếm, nhưng lại không biết đó là gì. Đến cuối cùng, tôi đoán xằng đây là ghi chép về nỗi băn khoăn có nên hay không nên đâm đầu vào tường của một kẻ thông minh tuyệt vọng nào đó. Ghi chép dưới hầm của Fyodor Dostoevsky cũng làm tôi nhìn rõ hơn về bản thân mình hơn sau từng trang sách. Tôi biết mình không phải kẻ lựa chọn đâm đầu vào tường và cả những lựa chọn khác ngay bản thân tôi cũng vẫn băn khoăn.
Quay lại với Ghi chép dưới hầm, đây là cuốn sách tôi chưa nắm bắt được hết ở lần đọc đầu tiên và sẽ đọc lại ít nhất một lần nữa. Trước cuốn sách này, tôi chưa từng đọc tác phẩm nào của Fyodor Dostoyevsky dù đã nghe bạn bà nói chuyện rất nhiều về ông. Thế nên tôi khômg biết gì mấy về tư tưởng thiện – ác người đọc chị thường hay nói khi nhắc đến các tác phẩm của cụ Dos. Chính vì vậy, tôi chọn cách đọc đơn giản nhất.
Ở phần đầu tôi đã nói, Ghi chép dưới hầm là nỗi băn khoăn không biết có nên đâm đầu vào tường của một kẻ nào đó hay không. Thực ra, nó là băn khoăn về lựa chọn nên sống như thế nào trong cuộc sống này. Đây có lẽ là câu hỏi quá khó cho cả nhân loại này. Trong quá trình đọc, tôi không ngừng cảm thấy thích thú bởi Ghi chép dưới hầm khiến tôi không ngừng đặt ra những câu hỏi. Đôi khi tôi trả lời được nhưng đôi khi không thể. Từng trang sách được lật mở, được khám phá làm tôi có cảm giác như trong con người mình là một đầm lầy, và những câu hỏi khiến đầm lầy đó bị xới tung lên vậy. Tác phẩm đầu tiên tôi đọc của Fyodor Dostoyevsky có thể đã khiến tôi có cảm giác hơi tiêu cực. Tuy nhiên, Ghi chép dưới hầm cũng không phải là lựa chọn tệ khi giúp tôi có thể nhìn nhận mọi thứ dù thế nào, với cự ly gần nhất và cách nhìn rõ ràng hơn.
Ghi chép dưới hầm là cuốn sách mỏng, dù nội dung không hề “dễ nuốt” nhưng bản dịch đọc khá mượt. Phần sau cuốn sách có thể sẽ khiến bạn cảm thấy dễ đọc hơn vì là câu chuyện có tình huống. Cách xây dựng và phân tích tâm lý nhân vật của Fyodor Dostoyevsky vô cùng tài tình để người đọc cảm nhận những gì nhỏ nhất, tinh tế nhất đang diễn ra. Cuốn sách đã mang đến nhiều suy nghĩ về xã hội, tình yêu, sự tự do, chủ nghĩa cá nhân và sự tự hủy hoại của con người. Tác giả cũng sử dụng những phân tích tinh vi và triết lí sâu sắc để phản ánh những khía cạnh khác nhau của cuộc sống và con người.
Tóm lại, Ghi chép dưới của Fyodor Dostoyevsky là một tác phẩm văn học đáng đọc đối với những người yêu thích văn học Nga. Giá trị nghệ thuật, triết lý của tác phẩm đều đã được khẳng định qua năm tháng.
Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky (1821-1881) là một trong những cái tên lớn của nền văn học Nga và thế giới. Ông được biết đến với các tác phẩm vĩ đại của mình, đã ảnh hưởng sâu sắc đến văn học thế giới và triết học với sự chú trọng đặc biệt vào tâm lý con người. Một số tác phẩm nổi tiếng của ông có thể kể đến như: Anh em nhà Karamazov, Tội ác và hình phạt, Đêm trắng, Lũ người quỷ ám, Ghi chép dưới hầm…
